Błona komórkowa i rodzaje transportu
Funkcje błony komórkowej:
- ochrona,
- odbieranie bodźców, kontakt ze środowiskiem,
- udział w transporcie (przenośniki),
- rozpoznawanie komórki (glikokaris*).
*glikokaris- w komórkach zwierzęcych występuje utworzony z cukrów (łańcuchów),białek i lipidów. Jego rola: rozpoznawanie komórki, kontakty między komórkami, zwiększenie wytrzymałości)
Właściwości błony komórkowej:
Właściwości błony komórkowej:
- podwójna (białkowo-lipidowa),
- półprzepuszczalna,
- wybiórcza (selektywna),
- żywa.
Transport
Rodzaje transportu:
1.Bierny- transport zgodnie z gradientem stężenia (od dużego do małego):
a) dyfuzja prosta,
b) dyfuzja wspomagana,
c) kanał.
2.Aktywny- transport wbrew gradientom stężenia (od małego do dużego) wymaga ATP i przenośników np. pompa sodowo-potasowa.
1.Bierny- transport zgodnie z gradientem stężenia (od dużego do małego):
a) dyfuzja prosta,
b) dyfuzja wspomagana,
c) kanał.
2.Aktywny- transport wbrew gradientom stężenia (od małego do dużego) wymaga ATP i przenośników np. pompa sodowo-potasowa.
Plazmoliza- woda "ucieka" z komórki na skutek umieszczenia jej w roztworze hipertonicznym.
Deplazmoliza-uwodnienie komórki na skutek umieszczenia jej w roztworze hipotonicznym.
Roztwory:
1. Hipotoniczny- stężenie substancji jest większe na zewnątrz komórki niż wewnątrz,
2. Hipertoniczny- stężenie substancji mniejsze na zewnątrz komórki niż wewnątrz,
3. Izotoniczny- stężenie substancji równe na zewnątrz i wewnątrz komórki.
Deplazmoliza-uwodnienie komórki na skutek umieszczenia jej w roztworze hipotonicznym.
Roztwory:
1. Hipotoniczny- stężenie substancji jest większe na zewnątrz komórki niż wewnątrz,
2. Hipertoniczny- stężenie substancji mniejsze na zewnątrz komórki niż wewnątrz,
3. Izotoniczny- stężenie substancji równe na zewnątrz i wewnątrz komórki.